Γεννημένος στη Λακωνία, νεαρός στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, ο Λυκούργος Σταυράκος ήθελε να σπουδάσει σκηνοθέτης. Καθώς η Πολιτεία μας δεν είχε ιδρύσει μια Κρατική Σχολή Κινηματογράφου, δεν υπήρχε τρόπος να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα. To 1948, σε μια εποχή που όλοι όσοι δούλευαν στον Κινηματογράφο ήταν εμπειρικοί, ο Λυκούργος Σταυράκος παίρνει την πρωτοβουλία να ιδρύσει την πρώτη Σχολή Κινηματογράφου στην Ελλάδα. Οραματιστής μιας νέας γενιάς εκπαιδευμένων κινηματογραφιστών, τόλμησε και ίδρυσε με ελάχιστα μέσα και δυνατότητες την ομώνυμη Σχολή του, αφού πρώτος πίστεψε στην αναγκαιότητα και αξία της κινηματογραφικής παιδείας.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Λυκούργος Σταυράκος
Η Μεγάλη του Γένους Σχολή
Λίγα λόγια για την Σχολή
Ο Λυκούργος Σταυράκος, υπήρξε θεμελιωτής της κινηματογραφικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα, και ένας από τους μεγαλύτερους πρωτοπόρους της εποχής του. Όχι μόνο δημιούργησε την κινηματογραφική εκπαίδευση στην Ελλάδα -στην οποία πρόσθεσε και την τηλεοπτική το 1968, αμέσως μόλις η Τηλεόραση έκανε την εμφάνισή της στη χώρα μας αλλά κατόρθωσε να την εδραιώσει, να την καθιερώσει και την επιβάλει χωρίς την ενίσχυση του Κράτους και των εποπτευόντων Υπουργείων.
Ο ίδιος ο Λυκούργος Σταυράκος ταυτίστηκε τόσο πολύ με την Σχολή του, ώστε το όνομά του να παραμένει συνώνυμο με την κινηματογραφική εκπαίδευση από το 1948 μέχρι σήμερα. Η Σχολή Κινηματογράφου Τηλεόρασης Λυκούργου Σταυράκου αποτέλεσε ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της νεότερης ιστορίας της χώρας μας. Έγινε κάτι σαν παράδοση και θρύλος, ενώ χαρακτηρίστηκε ως «Η Μεγάλη του Γένους Σχολή».
Για τη Σχολή διαδόθηκαν παροιμιακές εκφράσεις από ονόματα επιφανών καλλιτεχνών, όπως αυτή του μεγάλου μας ζωγράφου Γιάννη Τσαρούχη, ο οποίος δίδαξε στο νεοϊδρυθέν τότε Τμήμα Σκηνογραφίας της Σχολής: «Η Σχολή Σταυράκου είναι σαν το Στρατό. Όλοι κάναμε τη θητεία μας σ’ αυτή, σαν μαθητές ή σαν δάσκαλοι».
Από την καθηγητική έδρα της Σχολής πέρασαν όλα τα σπουδαία ονόματα του Κινηματογράφου, του Θεάτρου και των Οπτικοακουστικών Μέσων, όπως ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Θεόδωρος Αγγελόπουλος, ο Γιώργος Σκαλενάκης, ο Παντελής Βούλγαρης, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, ο Μικές Δαμαλάς, ο Γιώργος Κάρτερ, ο ΡοβήροςΜανθούλης, ο Παύλος Μάτεσης, ο Ίων Νταιφάς, ο Βασίλης Ραφαηλίδης, ο Μάριος Αγγελόπουλος, ο Γιώργος Ανεμογιάννης, οι Γιώργος και Ελένη Βακαλό, ο Μίνως Βολανάκης, ο Ντίνος Δημόπουλος, η Δέσπω Διαμαντίδου, ο Βασίλης Διαμαντόπουλος, ο Τάσος Ζωγράφος, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μάνος Κατράκης, ο Κάρολος Κουν, ο Αργύρης Κουνάδης, ο Θάνος Κωτσόπουλος, ο Σπύρος Μελάς, ο Μάριος Πλωρίτης, ο Άγγελος Προκοπίου, ο Γιάννης Σιδέρης, ο Άγγελος Τερζάκης, ο Μάνος Χατζηδάκις, o Tίτος Βανδής κ.α.
Από τα θρανία της Σχολής πέρασαν και όλοι σχεδόν οι Έλληνες Σκηνοθέτες, Τεχνικοί και Σκηνογράφοι που σήμερα κατέχουν μια εξέχουσα θέση στον Ελληνικό Κινηματογράφο, την Τηλεόραση και το Θέατρο. Η Σχολή έστησε το οικοδόμημα του Εθνικού Ελληνικού Κινηματογράφου και υπήρξε το λίκνο επιφανών μελλοντικών επαγγελματιών.
Στις αρχές της δεκαετίας του ‘50, η μαθητεία στη Σχολή ήταν υποχρεωτική, για όποιον ήθελε πραγματικά να μάθει για την Τέχνη και τις σύγχρονες αισθητικές αντιλήψεις που κυριαρχούσαν τότε στην Ελλάδα. Γιατί εκτός από την πρωτιά της ίδρυσής της (έτος 1948), λειτούργησε ως η μία και μοναδική καλλιτεχνική λέσχη σε χρόνους που δεν υπήρχε τίποτα ανάλογο στην Ελλάδα. Από τα σπλάχνα της βγήκαν και τα πρώτα περιοδικά στο χώρο της εικόνας, δηλ. «ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ» (1951), «ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ – ΘΕΑΤΡΟ» (1960), και «ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ» (1966) που μετονομάστηκε το 1969 «ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ».
Το 1950 το ελληνικό κράτος αναγνωρίζει επίσημα τη Σχολή (με την υπ’ αριθμ. 65090 απόφαση του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων) και της επιτρέπει να παρέχει αναγνωρισμένο Δίπλωμα. Ήταν η πρώτη κατάκτηση. Και θα ακολουθήσουν πολλές άλλες.
Τα πρώτα Τμήματα, που αναγνωρίστηκαν και τέθηκαν σε λειτουργία ήταν το τμήμα ΣΚΗΝΟΘΕΤΩΝ, το τμήμα ΕΙΚΟΝΟΛΗΠΤΩΝ – ΦΩΤΟΓΡΑΦΩΝ (ΤΕΧΝΙΚΩΝ) και το τμήμα ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΩΝ.
Παράλληλα με τα Τμήματα κινηματογραφικής εκπαίδευσης, λειτούργησε τότε το πρώτο και το ΜΟΝΟ στη χώρα μας Τμήμα ΗΘΟΠΟΙΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ. Το Τμήμα ΗΘΟΠΟΙΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ της Σχολής συνεργάσθηκε με τη Σχολή ΘΕΑΤΡΟΥ του ΚΑΡΟΛΟΥ ΚΟΥΝ, την οποία στέγαζε στους χώρους της.
Το Τμήμα Ηθοποιών Κινηματογράφου λειτούργησε μέχρι το 1956, χρονιά που ο Κάρολος Κουν δημιούργησε το ΘΕΑΤΡΟ ΤΕΧΝΗΣ στο γνωστό «Υπόγειό» του.
Τη δεκαετία του ’60, τη χρυσή δεκαετία του ελληνικού κινηματογράφου, η Σχολή είναι το φυτώριο των καλύτερων Σκηνοθετών και Τεχνικών, ενώ στα δύσκολα χρόνια της δικτατορίας η Σχολή καταφέρνει να συνεχίσει το έργο της και να γίνει ταυτόχρονα ένας χώρος ελεύθερης διακίνησης ιδεών, καθώς και καταφύγιο κυνηγημένων καλλιτεχνών και διανοουμένων.
Το 1979 η λειτουργία της Σχολής ΘΕΑΤΡΟΥ διακόπηκε, παρά την εκπληκτική επιτυχία της και τον μεγάλο αριθμό σπουδαστών της, για να αφοσιωθεί ο Λυκούργος Σταυράκος αποκλειστικά στην παροχή της κινηματογραφικής εκπαίδευσης. Ο μεγάλος και διαρκώς αυξανόμενος αριθμός των σπουδαστών των κινηματογραφικών τμημάτων και οι χώροι της Σχολής, δεν επέτρεπαν τότε την παράλληλη σωστή παροχή θεατρική παιδείας.
Αλλά η εκπαίδευση δεν ήταν η μοναδική πρόσβαση του Λυκούργου Σταυράκου στον Κινηματογράφο.
Το 1955 ξεκινάει και ο τομέας παραγωγής της Σχολής.
Γυρίζεται και προβάλλεται (1956) η πρώτη της ταινία μεγάλου μήκους «Η ΑΡΠΑΓΗ ΤΗΣ ΠΕΡΣΕΦΟΝΗΣ», από τις σημαντικότερες ταινίες που έγραψαν ιστορία στον Ελληνικό Κινηματογράφο. Γυρίστηκε με όλους τους σπουδαστές της Σχολής, με Σκηνοθέτη τον τότε Καθηγητή και Διευθυντή Σπουδών της Σχολής Γρηγόρη Γρηγορίου, σε Σενάριο επίσης του Καθηγητή Ιάκωβου Καμπανέλλη, Φωτογραφία Γρηγόρη Δανάλη, Μουσική Αργύρη Κουνάδη, Σκηνογραφία Μίνου Αργυράκη, με βοηθούς τους σπουδαστές Πάνο Γλυκοφρύδη και Γιώργο Πετρίδη, γνωστούς Σκηνοθέτες σήμερα.
Ηθοποιοί επίσης σπουδαστές της Σχολής, έπαιξαν κοντά στους μεγάλους ηθοποιούς της εποχής εκείνης, όπως τον Ορέστη Μακρή, Βασίλη Διαμαντόπουλο, Αλέκα Κατσέλη, Λαυρέντη Διανέλλο, Γιάννη Πρινέα, Σαπφώ Νοταρά. Σε ρόλο πρωταγωνιστή στην πρώτη του κινηματογραφική εμφάνιση ο τότε σπουδαστής μας και τώρα γνωστός σπουδαίος πρωταγωνιστής και θιασάρχης Κώστας Καζάκος.
C.I.L.E.C.T
(CENTRE INTERNATIONAL DE LIAISON DES ECOLES DE CINEMA ET DE TELEVISION)
Το 1956 είναι επίσης μια ιστορική χρονιά για τη Σχολή. Με προσωπική προσπάθεια του ιδρυτή της και την ενθάρρυνση των Εθνικών Κινηματογραφικών Σχολών της Ιταλίας και της Γαλλίας, η Σχολή Σταυράκου γίνεται ιδρυτικό μέλος του CENTREINTERNATIONAL DE LIAISON DES ECOLES DE CINEMA ET DE TELEVISION(C.I.L.E.C.T.), του ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΕΝΤΡΟΥ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗΣ ΣΧΟΛΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΚΑΙ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ, που έχει έδρα τις Βρυξέλλες και είναι η πιο επίσημη και έγκυρη, με εξαιρετική δραστηριότητα, παγκόσμια Ένωση της Κινηματογραφικής και Τηλεοπτικής Παιδείας.
Στο C.I.L.E.C.T. ανήκουν οι κυριότερες Κινηματογραφικές Σχολές από τις χώρες και των πέντε ηπείρων (Αίγυπτος, Αργεντινή, Αυστραλία, Αυστρία, Βέλγιο, Βιετνάμ, Βουλγαρία, Βραζιλία, Γαλλία, Γερμανία, Γκάνα, Δανία, Δημοκρατία της Τσεχίας, Ελβετία, Ελλάδα, Εσθονία, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ, Ιαπωνία, Ινδία, Ιρλανδία, Ισπανία, Ισραήλ, Ιταλία, Καναδάς, Κίνα, Κούβα, Κροατία, Λίβανος, Μεξικό, Μπουρκίνα Φάσο, Νιγηρία, Νορβηγία, Ολλανδία, Ουγγαρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Ρωσία, Σερβία-Μαυροβούνιο, Σιγκαπούρη, Σλοβακία, Σλοβενία, Σουηδία, Ταϊπέϊ, Φινλανδία, Χιλή) με τις οποίες η Σχολή μας συνεργάζεται.
Η Σχολή Σταυράκου είναι επίσης μόνιμο μέλος του UNIVERSITY FILM AND VIDEOASSOCIATION (U.F.V.A.) με έδρα το Illinois ΗΠΑ, της GROUPEMENT EUROPEEN DESECOLES DE CINEMA ET DE TELEVISION (G.E.E.C.T.), με έδρα το Helsinki – Φινλανδίας, της ΕΝΩΣΗΣ ΣΧΟΛΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΚΑΙ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ (S.E.E.C.S.) και της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου (E.F.A) με έδρα το Βερολίνο.
TV
ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Aπό το 1968, εκτός από την κινηματογραφική εκπαίδευση, η Σχολή συμπεριλαμβάνει πλέον και την τηλεοπτική, εισάγοντας από την Ιαπωνία τα βίντεο SHIBADEN ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ στην Ελλάδα. Με αυτά γυρίσθηκαν τότε, μέσα στο Στούντιο της Σχολής επί της οδού Αλκαμένους, μεγάλο μέρος από τα πρώτα τηλεοπτικά προγράμματα της Κρατικής Τηλεόρασης.
Η πανελλήνια καλή φήμη και το κύρος της Σχολής στάθηκαν αφορμή και για την ίδρυση παραρτήματός της στη Θεσσαλονίκη το 1967, το οποίο λειτούργησε κανονικά και με μεγάλη επιτυχία μέχρι το 1978. Το 1978, η Σχολή αναγκάσθηκε να αναστείλει τη λειτουργία της εξαιτίας της καταστροφής του κτηρίου όπου στεγαζόταν, καθώς και του μηχανολογικού και τεχνικού εξοπλισμού της έπειτα από τους μεγάλους σεισμούς που έπληξαν τη Θεσσαλονίκη την ίδια χρονιά.
Από το 1975 και μετά, η Σχολή οργανώνεται σε ένα σύγχρονο πια εκπαιδευτικό οργανισμό με σταθερό στόχο τη συνεχή ανάπτυξη και πρόοδο, παραμένοντας παράλληλα πιστή στο όραμα του ιδρυτή της Λυκούργου Σταυράκου για την παροχή υψηλού επιπέδου κινηματογραφική παιδεία στην Ελλάδα.
Με τον θάνατο του Λυκούργου Σταυράκου, η σύντροφος και συνοδοιπόρος της ζωής του Μαρία Μπάκα – Σταυράκου αναλαμβάνει την διοίκηση της Σχολής, παραμένονταςπιστή στο όραμα του συζύγου της για ποιοτική πρακτική οπτικοακουστική εκπαίδευση.
Η Μαρία Σταυράκου γεννήθηκε στην Αθήνα από πρόσφυγα πατέρα και νησιώτισσα μητέρα. Σπούδασε Σκηνογραφία και Σκηνοθεσία Θεάτρου και Κινηματογράφου, ενώ κατείχε γνώσεις Πιάνου και Θεωρίας Μουσικής. Υπήρξε τακτικό μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών και είχε εκδώσει συλλογές με διηγήματα και ποιήματα.
Γνωρίστηκε με τον Λυκούργο Σταυράκο στα τέλη της Δεκαετίας του ’50 όταν ήταν ακόμα σπουδάστρια στην Σχολή Σταυράκου και παντρεύτηκαν το 1961. Μαζί δημιούργησαν το εκπαιδευτικό οικοδόμημα «Σχολή Σταυράκου». Από το 1955 έως τον Ιανουάριο του 1999 ήταν αναπληρωτής Διευθυντής και Διευθύντρια σπουδών.
Κατά την περίοδο διοίκησης της Σχολής από την Μαρία Σταυράκου, οι δυσκολίες που προέκυψαν ήταν πολλές.
Με θάρρος και πίστη αντιμετώπισε όλα τα προβλήματα, συνεχίζοντας την ποιοτική εξέλιξη της Σχολής. Εκπροσωπούσε την Ελλάδα στα συνέδρια του C.I.L.E.C.T, ως η μοναδική Ελληνική Σχολή Κινηματογράφου, όπως συμβαίνει μέχρι σήμερα, διατηρώντας τις άριστες δημόσιες σχέσεις που είχε αναπτύξει ο Λυκούργος Σταυράκος, με συνέπειες θετικές για την εκπαίδευση, διατηρώντας τις σημαντικές εκπαιδευτικές συνεργασίες με επιφανείς δημιουργούς και ακαδημαϊκούς μεγάλων Κινηματογραφικών Σχολών του εξωτερικού.
Η Μαρία Σταυράκου, σε όλη την διοικητική της πορεία, προσπαθούσε για την διαρκή αναβάθμιση του προγράμματος σπουδών και τη συνεχή εξέλιξη της Σχολής Σταυράκου, μέχρι και την ημέρα που έφυγε από τη ζωή, στις αρχές του 2013.
Με τη Μαρία Μπάκα – Σταυράκου, κλείνει ένα σημαντικό κεφάλαιο στην ιστορία της Ελληνικής Κινηματογραφικής Εκπαίδευσης.της Σχολής Σταυράκου. Η οικογένεια Μπάκα – Λαμπροπούλου, έχει την ιστορική ευθύνη αλλά και το πάθος να συνεχίσει το όραμα της Μαρίας και του Λυκούργου Σταυράκου, επενδύοντας στην οπτικοακουστική εκπαίδευση και υποστηρίζοντας την ανάπτυξη του Ελληνικού κινηματογράφου και τηλεόρασης, όπως κάνει πάνω από επτά δεκαετίες.
Η νέα Διεύθυνση της Σχολής Σταυράκου, με τη συνεργασία των αξιότιμων Καθηγητών και Σπουδαστών της, δεσμέυεται να συνεχίσει το εκπαιδευτικό οράμα του Λυκούργου και της Μαρίας Σταυράκου, οι οποίοι ίδρυσαν και θεμελίωσαν την Κινηματογραφική Εκπαίδευση στην Ελλάδα.